Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất Hà Thành nghìn năm văn hiến, tốt nghiệp trường Đại học Thủ đô, đến nay, cô giáo Thanh Hoa đã có hơn 20 năm kinh nghiệm trên bục giảng. Tuy không dạy cùng khối với cô Hoa nhưng tôi có hai cậu con trai đã được học lớp do cô Hoa làm chủ nhiệm.
Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hoa đạt Giải Nhất Hội thi giáo viên dạy giỏi Thành phố Hà Nội cấp Tiểu học năm học 2022 – 2023
Là một cô giáo, đồng thời là một phụ huynh trực tiếp có con học trong lớp cô, tôi hiểu vì sao cô lại được các bậc phụ huynh, các thế hệ học sinh yêu quý hết mực đến như vậy. Cô đã đưa biết bao thế hệ học trò khám phá, chinh phục những kiến thức mới bằng phương pháp giảng dạy dễ hiểu, sáng tạo, mang lại nhiều hứng khởi đối với người học... Với cô, học sinh chính là những đứa con mà cô yêu quý hết mực. Còn với các con học sinh, cô là “mẹ Hoa” – người mẹ thứ 2 của những mầm non bé nhỏ.
Em Trần Quang Long, học sinh lớp 3G, trường Tiểu học Nguyễn Trãi chia sẻ: “Đã 3 năm học trôi qua nhưng hình ảnh mẹ Hoa vẫn để lại cho con rất nhiều ấn tượng tốt đẹp. Khi học mẹ Hoa, vì dịch COVID-19 nên cả lớp phải học online nhưng mẹ Hoa luôn tận tâm, dạy dỗ nhiệt tình chúng con. Bạn nào chưa hiểu bài, mẹ giành riêng thời gian vào cuối buổi học để giúp đỡ các bạn đến khi hiểu được bài mới thôi. Con cảm ơn mẹ Hoa đã cầm tay để nắn lại từng nét chữ cho con khi hết dịch COVID-19. Con sẽ không bao giờ quên công ơn dạy dỗ của mẹ!”.
Tuy là giáo viên dạy lớp Một nhiều năm, giáo viên cốt cán trong Tổ 1, trong trường nhưng cô Hoa luôn có ý thức tự học, tự rèn luyện để nâng cao năng lực bản thân, sáng tạo trong nhiệm vụ dạy học. Trước mỗi tiết học, cô luôn tìm ra những hình thức, phương pháp dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh. Bên cạnh dạy học nâng cao chất lượng học sinh khá, giỏi, cô luôn giành nhiều tâm huyết cho các em học sinh thuộc diện đánh giá ngoài – học sinh “khiếm khuyết”.
Lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hoa
Trong lớp 1G của cô Hoa qua các năm học, ngoài đại đa số các em học sinh có sức khỏe thể chất, khả năng nhận thức bình thường thì vẫn còn có một số em thiếu may mắn. Trong năm học 2022- 2023, lớp 1G do cô Hoa chủ nhiệm có 2 em học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ. Tiếp đến học 2023 – 2024 này, lớp 1G của cô Hoa có đến 3 học sinh kém may mắn như vậy, trong đó có 1 học sinh bị rối loạn về ngôn ngữ, hành vi; 1 học sinh ảnh hưởng của não không điều khiển tay để viết bài và 1 học sinh gặp khó khăn trong giao tiếp.
Cô Hoa chia sẻ, đối với bản thân các em học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ khi bước vào môi trường lớp 1 sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc hòa nhập với các bạn; khó khăn trong vấn đề tự phục vụ bản thân; khó khăn trong học tập…
Bên cạnh đó, những giáo viên như cô Hoa cũng gặp rất nhiều khó khăn khi có những phụ huynh không thừa nhận tình trạng bệnh của con. Cá biệt, có những phụ huynh không phối hợp với giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục các em ở trên lớp cũng như khi tan học về với gia đình...
Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hoa tỉ mỉ hướng dẫn các con học bài bằng nhiều phương pháp sáng tạo
Ngoài ra, cô Hoa cho biết, đối với bản thân những giáo viên như cô cũng gặp nhiều khó khăn trong việc chăm sóc, giáo dục những học sinh này do các cô chưa có nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong việc dạy và chăm sóc trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ. Bên cạnh đó, các cô giáo không chỉ dạy riêng các bạn học sinh đặc biệt này mà còn phải chăm sóc cho hàng chục các học sinh bình thường khác trong lớp nên rất hạn chế về mặt thời gian để làm sao có thể phù hợp, hài hòa với tất cả các đối tượng học sinh.
Trước những khó khăn và thực tế nêu trên, cô Hoa đã luôn trăn trở, đau đáu rằng, cô cần phải làm gì để hỗ trợ cho các em? Thật may mắn, trường Tiểu học Nguyễn Trãi là 1 trong 2 trường tiểu học trong quận Thanh Xuân thực hiện đề án hỗ trợ chuyên sâu cho học sinh khuyết tật học hòa nhập. “Chiều thứ Tư và chiều thứ Sáu hàng tuần, tôi dắt các con lên học can thiệp do cô giáo trường sư phạm hỗ trợ. Khi có tiết trống, tôi cũng tận dụng tối đa thời gian lên dự giờ để học hỏi, tích luỹ những kinh nghiệm hình thành kĩ năng tự chăm sóc cho các con từ các cô giáo” – cô giáo Hoa chia sẻ.
Và, sau nhiều đêm ngày nung nấu, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, cô Hoa đã tự xây dựng và thực hiện kế hoạch: “Một số biện pháp hỗ trợ cho học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ tự tin, thích nghi, hòa nhập với môi trường mới”. Đây là đề tài đưa ra nhiều ý tưởng hay, có giá trị thực tiễn cao, đề cao tính nhân văn trong giáo dục… Vì vậy, với đề tài này, sau đó, cô Hoa đã vinh dự được nhận danh hiệu cao quý “Nhà giáo Thanh Xuân tâm huyết, sáng tạo Thanh Xuân năm học 2023 – 2024”.
Một kế hoạch bài bản, khoa học và hiệu quả
Theo đó, bên cạnh việc xây dựng kế hoạch giáo dục đại trà cho học sinh cả lớp, cô Hoa đã xây dựng kế hoạch can thiệp cá nhân cho từng em mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ trong lớp. Để làm được điều này, cô Hoa đã tự tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, trao đổi với phụ huynh, phối hợp với nhà trường, các chuyên gia, giáo viên dạy tự kỉ trong và ngoài nhà trường... Theo cô Hoa, việc đầu tiên khi dạy trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ là cần phải xác định nhu cầu năng lực của trẻ. Điểm quan trọng thứ hai là cần lựa chọn phương pháp và điều chỉnh chương trình giảng dạy.
Để thực hiện việc này, cô Hoa tiến hành khảo sát và đánh giá từng em theo 6 tiêu chí: Hào hứng với các hoạt động ở trường; Tự tin hòa nhập vào môi trường mới; Kĩ năng tự phục vụ; Kĩ năng giao tiếp; Kĩ năng xã hội; Kĩ năng học tập.
Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hoa tích cực dạy các con mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ các kĩ năng để cải thiện nhận thức và hành vi.
Sau đó, dựa vào kết quả bảng khảo sát, biết rõ hạn chế của từng con, cô Hoa đã đặt ra mục tiêu từng tháng cho các con. Bảng kế hoạch này nếu con chưa đạt được mục tiêu trong tháng, cô Hoa lại tiếp tục điều chỉnh ở các tháng tiếp theo...
Biện pháp thứ 2 mà cô Hoa sử dụng đó là thu hút học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ vào các hoạt động chung của lớp như tạo hứng thú ngay từ những ngày đầu các em đi học. Cô Hoa cho biết, để thực hiện kế hoạch nêu trên, trong ngày đầu tiên của năm học mới, cô đã tiến hành trang trí lớp học thật đẹp, tặng quà cho các con kèm những cái ôm thật chặt... Cùng với đó, cô cũng tổ chức cho học sinh của mình tham gia các trò chơi như: Chiếc nón kỳ diệu; Rung chuông vàng… để tạo được ấn tượng vui vẻ, gần gũi giữa cô và trò trong lớp học.
Bên cạnh đó, cô Hoa cũng tạo ra không gian giáo dục thân thiện, tích cực bằng việc chọn gam màu xanh lá cây cho lớp học, tạo cảm giác bình tĩnh, yên tâm cho trẻ. Cùng với đó, cô Hoa cũng khuyến khích các bạn còn lại ở trong lớp quan tâm tới các bạn thiếu may mắn này…
Phương pháp thứ 3 mà cô Hoa sử dụng đó là thu hút học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ vào các hoạt động chung của lớp. Cô Hoa cho biết, trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ không phải không thích có bạn mà gặp khó khăn trong việc kết bạn. Do đó, cô Hoa luôn tổ chức các hoạt động trải nghiệm, sân khấu hóa để thu hút và tạo hứng thú cho các con mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ.
Theo sự hướng dẫn của cô, hàng ngày, trong giờ ra chơi, các em bị mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ luôn được các bạn trong lớp dẫn ra sân chơi. “Nét mặt các con tươi vui, hào hứng, làm theo các động tác các bạn hướng dẫn. Giờ đây, bạn N.L còn biết múa hát trong giờ sinh hoạt tập thể. Con còn biết múa một số động tác đơn giản của môn âm nhạc và môn giáo dục thể chất” – cô Hoa phấn khởi nói.
Sau khi tổ chức hoạt động, cô Hoa cho biết, các con học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ đã hứng thú hơn. Khi các con hoàn thành phần chơi, dù có sự hỗ trợ của các bạn, cô Hoa đều có phần thưởng cho các con. Những lời khen, những cử chỉ yêu thương từ cô giáo, của các bạn trong lớp là phần thưởng tinh thần đặc biệt động viên, khiến các con cảm thấy tự tin, cảm thấy mình được ghi nhận…
Kết hợp bài học với những trò chơi
Cùng với đó, xuất phát từ việc khó khăn trong việc tương tác với thầy cô, cô Hoa cũng thực hiện thêm biện pháp hình thành và phát triển kĩ năng cơ bản cho trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ như: Dạy các kĩ năng tương tác với thầy cô, bạn bè; Dạy các kĩ năng tự chăm sóc; Dạy các kĩ năng học tập, trong đó có kĩ năng đọc, kĩ năng viết và kĩ năng làm toán.
Theo cô Hoa, việc áp dụng cách dạy toán học tư duy bình thường sẽ không làm trẻ cảm thấy hứng thú, đặc biệt là trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. Vì thế, cô đã kết hợp bài học với những trò chơi. Cô cho biết, có rất nhiều cách dạy toán thú vị như thông qua các câu đố về con số, trò chơi nông trại…
“Theo tôi, giáo viên thì cần phải dùng “cái tâm”, đạo đức của nhà giáo để có thể đồng hành với các con. Thực tế thì trong giáo dục cho học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ thì chuyên môn thôi là chưa đủ mà cần phải có tình yêu thương vô bờ bến với các con, đặt hết tâm sức, tình cảm của mình để thay đổi những đứa trẻ đặc biệt này” – cô Hoa chia sẻ.
Cùng với đó, trong các môn học khác, cô Hoa cũng thường sáng tác các bài thơ, viết lời mới cho các bài đồng dao có nội dung tương tự bài học nhưng giúp các em dễ hiểu, dễ nhớ hơn và hứng thú hơn trong học tập…
Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hoa trong buổi lễ nhận Giải thưởng “Nhà giáo Thanh Xuân tâm huyết, sáng tạo năm học 2023 – 2024
Sau một thời gian kiên trì áp dụng những việc làm nêu trên, bước đầu, các phương pháp của cô Hoa đã đem lại những tín hiệu tích cực trong việc giúp học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ trong lớp tự tin, thích nghi, hòa nhập với môi trường mới, nhận được sự xúc động, cảm ơn của nhiều phụ huynh… “Những phản hồi tích cực từ phía các bậc phụ huynh đã tiếp thêm rất nhiều động lực cho tôi không ngừng nỗ lực, cố gắng trong việc dạy dỗ và chăm sóc các em, nhất là các em thiếu may mắn trong lớp” – cô Hoa xúc động nói.
Một điểm rất đáng trân trọng đó là với những nỗ lực và kết quả đã đạt được, không giữ lại cho riêng mình, trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của Tổ, cô Hoa đã hết lòng chia sẻ các giáo án của mình để đồng nghiệp tham khảo và có thể áp dụng nếu trong các lớp học khác cũng không may có học sinh bị mắc chứng tự kỉ. Mô hình lớp học của cô Hoa đã được lan tỏa sang một số lớp như 1B, 1N… trong khối có học sinh mức chứng rối loạn phổ tự kỉ và bước đầu đã mang lại những hiệu quả thiết thực…
“Trong thời gian tới, tôi mong muốn được tiếp tục chia sẻ các kinh nghiệm hay, cách làm sáng tạo không chỉ trong phạm vi trường Tiểu học Nguyễn Trãi mà còn cả với các trường bạn để ngày càng có nhiều học sinh mắc chứng rối loạn phổ tự kỉ có thể tự tin, thích nghi, hòa nhập với môi trường mới hơn nữa” – cô Hoa chia sẻ.
Một chủ tịch Công đoàn nhiệt huyết
Hơn 20 năm trong nghề giáo, cô Hoa không chỉ là “người thầy vẫn lặng lẽ đi về sớm trưa”; là người lái những chuyến đò cập bến mang theo những thành tích rất đáng tự hào của bao thế hệ học sinh, mà cô còn là một trong những điểm tựa về chuyên môn cũng như tinh thần của bạn bè, đồng nghiệp, đặc biệt là giáo viên trẻ trong khối. Ngoài việc hoàn thành tốt nhiệm vụ của bản thân, cô Hoa cũng luôn dành thời gian thăm lớp, dự giờ của các giáo viên để kịp thời đưa ra những lời góp ý phù hợp, thiết thực, hiệu quả. Những lời nhận xét, góp ý quý báu ấy của cô Hoa đã góp phần hỗ trợ nhiều đồng nghiệp trẻ ở trong khối ngày càng trưởng thành, tự tin hơn trong mỗi tiết dạy.
Cùng với đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Hội đồng sư phạm, Ban Giám hiệu trường Tiểu học Nguyễn Trãi, cô Hoa cũng luôn tạo điều kiện cho các giáo viên khác phát huy tinh thần chủ động, tự giác, tích cực trong công việc, từ đó có cơ hội, điều kiện khẳng định mình.
Cô Nguyễn Thị Thu An, giáo viên chủ nhiệm lớp 1B, trường Tiểu học Nguyễn Trãi chia sẻ: “Tôi là một giáo viên mới ra trường. Đây là năm đầu tiên được bố trí dạy lớp 1 nên lúc đầu, tôi thấy khá lo lắng và bỡ ngỡ. Nhưng cảm giác đó nhanh chóng qua đi, bởi bên cạnh tôi luôn có nhiều đồng nghiệp, nhiều người chị yêu quý sẵn sàng đồng hành, động viên, hỗ trợ tôi mọi lúc, mọi nơi, nhất là cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hoa”.
Bên cạnh đó, cô Hoa cũng luôn có kế hoạch cho Tổ một cách cụ thể, kịp thời; luôn có ý kiến tham mưu, đề xuất lên Ban Giám hiệu nhà trường để các chuyên đề, cuộc thi giáo viên dạy giỏi cấp Quận, Thành phố đạt kết quả tốt. Năm học 2022 – 2023, bản thân cô cũng xuất sắc đạt giải Nhất Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp Thành phố.
Song song với công tác chuyên môn, cô Thanh Hoa còn là một Chủ tịch Công đoàn đầy nhiệt huyết, trách nhiệm và uy tín. Những năm qua, với vai trò là Chủ tịch Công đoàn của trường Tiểu học Nguyễn Trãi, cùng với sự chỉ đạo, hỗ trợ, giúp đỡ của Ban Giám hiệu nhà trường, cô cùng Ban chấp hành Công đoàn nhà trường luôn đặc biệt quan tâm tới việc chăm lo đời sống, thu nhập cho tất cả đoàn viên công đoàn nhà trường cũng như thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi.
Hàng năm, cô Hoa cũng cùng Ban chấp hành Công đoàn tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường tổ chức các chương trình, hoạt động đầy ý nghĩa cho toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường.
Cùng với đó, hàng năm, cô Hoa cũng cùng Ban chấp hành Công đoàn tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường tổ chức các chương trình tham quan, dã ngoại đầy ý nghĩa trong các ngày lễ lớn như Ngày quốc tế Phụ nữ 8/3… tạo được sự vui vẻ, gắn kết, tình cảm giữa toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường…
Ai đó đã từng nói: “Một thầy cô giáo như ngọn nến đốt chính mình để soi rọi cho người khác”. Không hiểu sao mỗi lúc ngẫm nghĩ về câu nói ấy, trong lòng tôi lại nghĩ đến cô giáo Thanh Hoa. Đối với chúng tôi, cô Thanh Hoa không chỉ là một người đồng nghiệp nhiệt huyết tận tâm đầy năng lực mà còn là người bạn thẳng thắn chân tình, một tấm gương sáng để chúng tôi học tập, rèn luyện, cống hiến nhiều hơn cho mái trường Tiểu học Nguyễn Trãi thân thương này.